1 класс УРОК №46 БУКВА Ц1

I класс

Урок № 46

Мукъаза аз а, элп а ЦI цI довзийтар, яздар.

— Де дика хуьлда шун, хьоме дешархой!

Суна хетарехь, аш сатесна хир ду керлачу хааршка, уьш шайна дахарехь оьшуш хилар а хууш. Вай шуьца дIайолайо вешан рогIера нохчийн меттан урок.

— Фонетиках болу хаамаш карлабохуш, вай дийцира нохчий маттахь 10 мукъаза шалха элп ду аьлла.

Уьш ду:

Слайд

ГI, ПI, ТI, ЧI, ЦI, ХI, КI, КХ, КЪ, ХЬ

— Ткъа тахана вайна девзар ду мукъаза аз а, элп а ЦI цI.

— Иштта и яздан а Iамор ду вай.

— Котаман кIорнеша юург муха йоьху? (сурт гойту кIорнеша кIа дууш)

(ЦIип-цIип-цIип)

— Муьлха аз хеза цунна хьалха? (вайна хеза аз цI)

Таханлерчу урокехь вай тидаме оьцур ду мукъаза шалха элп ЦI,

Слайд

ЦI цI

— ХIетал-метал хаийла шуна:

ХIун ю дуьнен тIехь барам а, мах а хаа а,

 терзан тIехь оза а йиш йоцург? (цIа) (сурт гойту)

— Ала массара цIа.

— Муьлха аз хеза вайна цIа дашна хьалха?

Вайна хеза аз [цI].

— Далор ду вай цI юкъахь долу дешнаш.

Слайд:

(ЦIа, цIазам, цIубдар, цIерпошт суьрташ гайта)

Слайд:

ХIинца вай дуьйцур ду, цуьнан кхолладаран некъах лаьцна.

Мукъаза шалха элпаш кхуллуш диь тIетуху хьаьрк ду: I, Ъ, Ь, Х

Оцу деа хьаьрках вай тидаме оьцур ду тIетуху хьаьрк I. Цуьнца кхоллалуш долу шалха элпаш хIорш ду:

Слайд

ГI, ПI, ТI, ЦI, ЧI, ХI, КI

— Муха кхоллало ЦI элп?

Ц+I=ЦI

Цхьаьркана тIе Iхьаьрк тоьхча кхоллало элп ЦI.

ЦIэлп шина хьаьрках лаьтташ ду.

—-

Бераш, ЦI шина хьаьрках кхолладелла хилча и муьлха элп хуьлу?

Слайд:

ЦIшалха элп ду.

—-

ЦI элп мукъа элп ду я мукъаза элп ду?

— Яккха ЦI элпан цIе. (ЦI цI)

— Муха алало цуьнан аз паргIат я хала?

(олучу хенахь багахь хIаваана цхьацца дуьхьалонаш хуьлу)

— Дуста: Ала элп ЦI, хIинца элп О.

[о] аз вайга паргIат алало, цундела и мукъа ду.

ЦIэлп олуш багахь хIаваана дуьхьало хуьлу, цундела ЦIмукъаза элп ду.

— Зорбанан элп ЦI цI довзуьйтур ду вай хIинца.

Слайд:

ЦI — хIара зорбанан доккха ЦI ду;

цI — хIара жима зорбанан цI ду.

—-

— ЦI элп юкъахь долуш, дешдакъош доьшур ду вай:

Слайд:

цIа  цIо  цIу  цIи  цIе 

ацI  уцI  ицI ецI

— Ткъа хIинца, цI элп юкъахь долуш, дешнаш деша хьовсур ду вай

Слайд:

ЦIе

ЦIено

ЦIазам

ЦIузам

ЦIов

ЦIена

ЦIен

МуцIар

ЦIинцIолаг

— ХIинца вай Iамор ду доккха а, могIанан а ЦIцI яздан.

Слайд: (Йозанан элпаш гайтар)

ЦI хIара йозанан доккха элп ду;

          цI- могIанан элп ду.

— Муьлха могIан чу яздо вай йоза?

Вай йоза яздо жимачу могIан чу

Слайд: (йозанан элп дилларан схема гайтар)

МогIанан элп цI яздо йозанан белхан могIан чохь.

Слайд:

(ц) – хьалхара хьаьрк ду, I — шолгIа хьаьрк ду.

И ши хьаьрк вовшахтесча кхоллало шалха элп цI.

— ХIинца и элп яздан Iемар ду вай. Цкъа хьалха хIаваэхь яздан хьовсий вай элп цI.

Слайд: (анимацица гойту)

— Элп муха дуьллу а хьовсуш, тIаьххье хIаваэхь язде элп цI.

— Юха кепе хьовсуш, тетрадаш тIе яздийр ду вай могIанан элп цI. 

ЦIэлп доккха а, жима а хуьлу.

— Маца яздо вай доккха элп?

Доккха элп вай яздопредложени йолош, долахь цIерашкахь а

Слайд:

гойту доккха а, могIанан а элпаш ЦIцI.

—-

— Хьовсал, хIун башхалла ю хIокху шина элпана юкъахь?

(и ши элп вовшех къаьста барамца: доккха а, жима а хиларца)

— ХIинца вай яздийр ду доккха элп ЦI.

— Кепе а хьовсуш вай яздийр ду йозанан доккха элп ЦI.

Слайд анимацица гайтар:

Слайд: анимацица гайта дешдакъош йозанехь яздар.

Вай яздийр ду цI юкъахь долуш дешдакъош.

Слайд:

ЦIеста, цIазам, цIахь, цIен, цIоз, цIубдар, цIий.

— ХIинца, шина дешдекъах лаьтташ долу дешнаш дакъошка доькъуш, дIаяздийр ду вай:                                                                                                                             

Слайд: ЦIес-та, цIа-зам, цIуб-дар.

Ткъа хIинца вай хьовсур ду кхин цхьа тIедиллар кхочушдан.

ДIаязде дешнаш ЦI элп юкъахь долчу дешнашна буха сиз хьакха.

Слайд:

ЦIениг лоьху цIазам аса.

ЦIийза пешахь йогIу цIе.

ЦIена дара церан цIа чохь.

ЦIирцIирхьоза цIен-къорза дуй?

—————————————————

Вай билгалдаьхна дешнаш хIорш ду.

Слайд

ЦIениг лоьху цIазам аса.

ЦIийза пешахь йогIу цIе.

ЦIена дара церан цIа чохь.

ЦIирцIирхьоза цIен-къорза дуй?

—————————————————-

ЦIахь вай хIинца билгалдина долу дешнаш юкъахь долуш, предложенеш хIиттае. ЦI элпана буха сиз хьакха.

Кху тIехь вайн урок чекхйолу, Iодика йойла шун, марша Iойла.

Close
Яндекс.Метрика