3-г1а класс. /урокаш кхетор/
Урок №37. Хандешнашца -ца, -ма нийсаяздар.
-Де дика хуьлда шу, хьоме бераш.
— Тахана вай дуьйцур ду хандешнашца -ца, -ма нийсаяздарх лаьцна.
Ца, ма дешнаша хандешнашна дацаре маь1на кхуллу. Уьш хандешнех къаьстина яздо
Масала.
Слайд:
| -ца | -ма |
| гина — ца гина, | ала — ма ала, |
| йина — ца йина, | дийца -ма дийца, |
| веъна — ца веъна, | теша — ма теша, |
| мега — ца мега, | даладе -ма даладе, |
| гора- ца гора, | латта- ма латта. |
-Маттахь –ца, -ма дешнаш дацахьара х1ун хир дара хьовсий вай.
Слайд:
-Ца мега розеткица ловза, воккханиг уллохь воцуш пеш лато, сирникаш лело.
Ма ловза машенан новкъахь, ма хахкало буткъачу ша т1ехь, ма лийча боьхачу хи чохь.
Ца мега светофоро ц1ен стогар латийча, урамах дехьа вала, молханаш кего, хийрачуьнгара кампет схьаэца.
-1амийнарг т1еч1аг1деш, кхочушдан хьовсур ду вай х1ара т1едиллар.
Къовларш д1а а йостуш, маь1ница дог1уш долчу дешнашца схьаязде хандешнаш.
| (ма, ца) г1олахь, (ца, ма) гира, (ца, ма) ала, (ца, ма) дийца, (ца, ма) мега, (ца, ма) йола, (ца, ма) хьожу, (ца, ма) ешна, (ца, ма) тоха, (ца, ма) хьакхалахь, (ца, ма) доьг1на, (ца, ма) хьаста. |
Слайд:
Слайд : Нийса иштта хила деза.
| Ма г1олахь, ца гира, ма ала, ма дийца, ца мега, ма йола, ца хьожу, ца ешна, ма тоха, ма хьакхалахь, ца доьг1на, ма хьаста. |
-Д1аязде кицанаш. Маь1ница дог1учу дацаран дешнашца т1едуза уьш. Тидам бе, муха яздо дацаран дакъалгаш –ца-ма-_хандешнашца.
Слайд:
Ц1арца бегаш а …бе, хих а …теша.
Сиха дахана хи х1ордах … кхетта.
Лачкъийначу х1уманах беркат … хуьлу.
Хьалха хьажаза ког … баккха, т1ехьа хьажаза дош … ала.
Слайд : Нийса иштта хила деза.
Ц1арца бегаш а мА бе, хих а мА теша.
Сиха дахана хи х1ордах ца кхетта.
Лачкъийначу х1уманах беркат ца хуьлу.
Хьалха хьажаза ког мА баккха, т1ехьа хьажаза дош мА ала.
—Вай шуна довзийтира хандешнашна дацаре маь1на кхуллуш долу дешнаш -ца, -ма. Хии, уьш хандешнех къаьстина яздеш хилар а, цара вай дахарехь зенах, зуламах лардеш хилар.
-Цу т1ехь вайн урок ерзор ю вай.
-1одика йойла. Марша 1ойла.