Урок №52
Тема: Нохчийн алфавит
— Маршалла ду шуьга, хьоме дешархой!
— Вай хIинца дIайолор ю рогIера нохчийн меттан урок.
— Бераш, таханлера де тIекхаччалц вай шуьца Iамийна аьзнаш а, элпаш а.
— Уьш вайна оьшу еша а, яздан Iама а, говза а, хаза а къамел дан .
— ДагадогIий шуна, маса элп Iамийна вай.
— Вай шуьца Iамийна 49 элп.
— Тидаме мила ву хьовсий вай.
— Даладай вай догIу дош.
Слайд:
Ду и тамашена гIутакх,
Кхочушдо цо доккха гIуллакх,
Iалашдо цо нохчийн элпаш-
Уьш дагардан тоац пIелгаш,
ХIора элпан ю шен кIара,
Цу чуьра и далац ара.
ХIора элпан ду шен амат-
Олу цунах, бераш, … (абат)
Слайд:
РогIехь дIахIиттийначу элпех — Абат олу.
Слайд.
Алфавит нохчийн маттахь — Абат
Слайд:
I-(Iа)
— Нохчийн алфавитехь 49 элп ду.
Слайд:
Мукъа элп I5 ду — а, аь, е, ё, и, о, оь, у, уь, ы, э, ю, юь, я, яь.
Мукъаза элп 33 ду — б, в, г, гI, д, ж, з, й, к, кх, къ, кI, л, м, н, п, пI, р, с, т, тI, ф, х, хь, хI, ц, цI, ч, чI, ш, щ, ъ, I.
Слайд:
Шалха элп I5 ду — аь, оь, уь, юь, яь,
гI, кх, къ, кI, пI, тI, хь, хI, цI, чI,
кIеда хьаьрк — ь
чIогIа хьаьрк — Ъ
— ТIеэцначу дешнашкахь хуьлу элпаш — ф, ё, щ, ы.
Слайд:
Масала: форма, ёлка, щётка, вышка.
— Ткъа хIинца шун хаарш толлур ду вай.
— ХIара дешнаш алфавитан рогIаллехь дIанисде.
Слайд:
Бад, аьрзу, ага, гIаз, говр, ворда,етт, диг, жIов, ёлка, зу ,
кхокха, маьнга, кIеза , юкъ, Iахар, цIазам.
— Болх нийса бинехь иштта хила беза:
Слайд:
Ага, аьрзу, бад, ворта, говр, гIаз, диг, етт, ёлка, жIов, зу, кхокха, кIеза, маьнга, цIазам, юьхк, Iахар.
Слайд: ХIара дагахь латтаде.
Алфавитан рогIаллехь язйо фамилеш а, дIанисйо библиотекера книгаш а.
Дошам тIера дешнаш а алфавитан рогIаллехь дIанисдо.
— Кху тIехь вайн урок чекхйолу. Iодика йойла шун, марша Iойла.
Пайдаэцна литература:
Абат. Солтаханов Э.Х. Солтаханов И.Э. Соьлжа-ГIала. АО «ИПК «Грозненский рабочий» — 2016
Урок кечйина: Хьехархо СОШ № 49.
Хасаева Зара Кюровна.