Нохчийн меттан интернет — урок.
Мукъаза доккха а, жима а элп Щ щ
Урок №50
— Де дика хуьлда шун, хьоме дешархой! Дала беркате дойла таханлера вайн
цхьаьнакхетар.
— Вайна тахана девзар ду зорбанан а, йозанан а жима а, доккха а элп Щщ.
— Iамор ду элп Щщ юкъадогIу дешнаш а, предложенеш а еша а, язъян а.
— Дешнаш дIадеший ала муьлха дош ду совнаха.
Слайд:
Шаптал, шай, школа, шиша, шарф, щётка.
— Щётка дош совнаха ду.
— ХIунда ду и дош совнаха?
— Вукху дешнашна юьххьехь ду аз (Ш), ткъа ЩЁТКА дашна юьххьехь ду аз (Щ).
Слайд:
-Бераш, хIокху суьрта тIехь хIун го вайна? (Щетка).
Слайд:
— ХIокху суьрта тIехь хIун го вайна? (плащ)
— [Щ] аз ду щетка, плащ, борщ дешнашкахь.
— ХIун башхаллаш ю оцу дешнийн алалур дарий вайга?
— Уьш оьрсийн дешнаш ду. Аз [Щ] оьрсийн маттера тIеэцначу дешнашкахь бен ца лела.
— Ала Щ-щ-щ
— Бераш, и аз олучу хенахь пехашкара арадолучу хIаваана новкъарло йо цергаша а, матто а. Цундела, и аз мукъаза ду. Къора а ду.
ЩЕТКА — дешан ши дешдакъа ду
— хьалхара дешдакъа? (ЩЕТ).
— ШолгIаниг? (КА).
Плащ, борщ дешнашкахь щ элп чаккхенгахь лаьтта. Оцу дешнашкахь цхьа дешдакъа ду.
Щ — хIара зорбанан доккха элпду ,
щ — хIара зорбанан жима элп ду. И ши элп цхьатера ду. Вовшех къаьста шайн барамца: лекха, лоха хиларца.
— Щ элп юкъахь долуш, дешдакъош доьшур ду вай:
Ща що щу щи ще
— Вай хIинца Щ элп яздан Iемар ду.
Слайд:
— Шайн тептарш тIехь, сих ца луш, жима а, доккха а элпаш дахка.
ХIинца вай яздийр ду щ элпаца долу дешдакъош:
Ща що щу щи ще
— Ткъа хIинца, бераш, аша гайта дезар ду, шаьш муха кхетта кху уроках. Дешнаш лерина дIадеший, схьаязде щ юкъахь долу дешнаш.
Слайд:
Дош, шаршу, борщ, шекар, плащ, шовда, бад, чIуг, дог, чIу, щетка, некъ, чIегIардиг.
Нийса жоп иштта хир ду
Слайд:
Борщ, плащ, щетка
-Ткъа хIинца предложенеш дIа а язйина, щ юкъахь долчу дашна кIел сиз хьокхур ду вай
Саба, щетка, цергийн паста!
Царах цкъа а хьо мf къаста!
Ахьа и гIиллакх лардахь, хьан
Хир ю цергаш, юьхь а кIайн.
(Яшуркаев С.)
Хьокху урокехь вайна девзи мукъаза аз а, элп а Щ щ, иштта Iеми жима а, доккха а Щщ элп яздан.
Кху тIехь вайн урок чекхйолу.
Iодика йойла! Марша Iойла шу!
Пайдаэцна литература:
I Э.Х. Солтаханов. И. Э. Солтаханов. Абат I класс. Соьлжа-гIала АО «ИПК» Грозненский рабочий» — 2016 ш.
2 С.Э. Эдилов. «Ловзуш, Iема» (Юьхьанцарчу классийн хьехархошна методически пособи) ГУП «Книжное издательство», — 2007 ш.